Δευτέρα 18 Ιανουαρίου 2010

Τριτοβάθμια Εκπαίδευση




Στην Ελλάδα, με βάση το Ν. 2916/2001, η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση χωρίζεται σε Ανώτατη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση, η οποία παρέχεται στα Πανεπιστήμια, και σε Ανώτατη Τεχνολογική Εκπαίδευση, η οποία παρέχεται στα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Τ.Ε.Ι). Επιπλέον, από το ακαδημαϊκό έτος 1997/98 θεσμοθετήθηκε το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Ε.Α.Π.).
Όσον αφορά την Ανώτατη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση έχει ως αποστολή την υψηλή θεωρητική και σφαιρική κατάρτιση του μελλοντικού επιστημονικού δυναμικού της χώρας. Στην Ανώτατη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση ανήκουν τα Πανεπιστήμια, τα Πολυτεχνεία, η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών και το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Στην Ελλάδα λειτουργούν 20 Πανεπιστήμια, σε διάφορες πόλεις της χώρας, τα οποία αποτελούνται από Σχολές, οι οποίες με τη σειρά τους διαιρούνται σε Τμήματα και αυτά σε αντίστοιχους Τομείς.
Στην Ευρώπη αντίστοιχα, τα διαφορετικά συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης των κρατών μελών έχουν διαμορφωθεί ως έκφραση και αντανάκλαση των ξεχωριστών εθνικών πολιτισμών. Στόχος της εκπαιδευτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κοινότητας είναι η ενθάρρυνση της ευρωπαϊκής συνεργασίας μέσα από την κατανόηση των διαφορετικών εθνικών εκπαιδευτικών συστημάτων και τη διαφύλαξη της πολύμορφης εκπαιδευτικής εμπειρίας των Ευρωπαϊκών χωρών. Κάθε κράτος μέλος αναλαμβάνει, με βάση την "αρχή της επικουρικότητας", την πλήρη ευθύνη για την οργάνωση του εκπαιδευτικού του συστήματος και το περιεχόμενο των προγραμμάτων του. Στα πλαίσια αυτά, ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν συνίσταται στη διαμόρφωση ενός κοινού εκπαιδευτικού συστήματος, αλλά στην ενθάρρυνση της συνεργασίας των κρατών μελών, στηρίζοντας και συμπληρώνοντας τη δράση τους, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης, την όσο το δυνατόν καλύτερη αξιοποίηση των ευκαιριών για εκπαίδευση και την προώθηση της διακρατικής κινητικότητας των εκπαιδευόμενων και εκπαιδευτών μέσα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.
Γι’αυτό όσο πάει και χειροτερεύει η παιδεία στα πανεπιστήμια της Ελλάδος καθώς όλα γίνονται τη τελευταία στιγμή. Από πού να αρχίσει κανείς? Από τη γραμματεία? Και αυτή να πεις στο κάτω-κάτω τη δουλεία της κάνει αλλά όχι σε βαθμό που να καλύπτει τόσο τις ανάγκες των φοιτητών. Η πρυτανεία πάλι που παίρνει αποφάσεις και βγάζει πορίσματα λίγο χρονικό διάστημα πριν από κάποια εξεταστική παραδείγματος χάρη?!... Οι καταλήψεις που γίνονται μόνο και μόνο για να παραμένει κλειστή η σχολή, η ανευθυνότητα κάποιων που δήθεν τάχα εκπροσωπούν μια κομματική παράταξη για το καλό των φοιτητών και το μόνο που κάνουν είναι να τα κάνουν χειρότερα?! Εν ολίγοις, τα πανεπιστήμια σήμερα είναι « μπάντε, σκύλοι… αλέστε!».
Αυτό φαίνεται κ από διάφορα δημοσιεύματα που θέλουν την Ελλάδα να είναι τελευταία στον δείκτη αξιολόγησης των πανεπιστημίων της Ένωσης, κάτι που σύμφωνα με τις Βρυξέλλες οφείλεται πρωτίστως στην ποιότητα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στον τρόπο με τον οποίο χρηματοδοτούνται τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, στην πολιτική που ακολουθείται για το προσωπικό και στον τρόπο αξιολόγησής τους...
Η μελέτη που, σημειωτέον, πραγματοποιήθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καταλήγει και σε συγκεκριμένες συστάσεις για τη βελτίωση των επιδόσεων των ΑΕΙ, ώστε η τριτοβάθμια παιδεία να συμβάλλει περισσότερο στην αύξηση της παραγωγικότητας, αλλά και στην εύρεση εργασίας για τους αποφοίτους. Όπως σημειώνει, «η αύξηση των δαπανών, εφόσον προκύπτει, πρέπει να διευθετείται με προσοχή και να συμβαδίζει με θεσμικές μεταρρυθμίσεις».
Οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν στα εξής σημεία:
● Στην προώθηση της λογοδοσίας των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, με προσεκτική και δίκαιη αξιολόγηση, διασφαλισμένη από ανεξάρτητα σώματα.
● Στην αύξηση του ανταγωνισμού, αναπτύσσοντας την αυτονομία των ιδρυμάτων σε ό,τι αφορά την πολιτική προσωπικού, κυρίως στη δυνατότητά τους να προσλαμβάνουν και να απολύουν και να ρυθμίζουν τους μισθούς.
● Στον σχεδιασμό οικονομικών συστημάτων που συνδέουν τη χρηματοδότηση με την απόδοση των ιδρυμάτων με όρους αποτελέσματος αντί να βασίζονται σε όρους εισαγωγής ή παράδοσης.
Όσον αφορά τώρα τα αποτελέσματα, τα στοιχεία που παρουσιάζει η μελέτη όσον αφορά την Ελλάδα είναι απογοητευτικά. Μολονότι η χρηματοδότηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες δεν θα μπορούσε να κριθεί ανεπαρκής- κυμαίνεται στο 1,4% του ΑΕΠ- και υπάρχουν αρκετοί πανεπιστημιακοί (αναλογούν 2 σε κάθε χίλιους κατοίκους), τα αποτελέσματα είναι πενιχρά: σε κάθε πανεπιστημιακό αναλογούν πάνω από 30 φοιτητές- ο δεύτερος υψηλότερος αριθμός στην Ένωση. Οι απόφοιτοι ανά πανεπιστημιακό είναι κατά τι λιγότερο από 3- σε κάθε χίλιους κατοίκους αναλογούν λιγότερο από 6 πτυχιούχοι.
Επίσης, η Ελλάδα είναι τελευταία στον δείκτη αποφοίτησης, γεγονός που κατά τη μελέτη μπορεί να οφείλεται στη χαμηλή συμμετοχή στα μαθήματα, στη μακροχρόνια παραμονή στο πανεπιστήμιο ή και στην εγκατάλειψή του μετά την εισαγωγή.
Εξίσου χαμηλές είναι οι επιδόσεις της Ελλάδας και στο διαπανεπιστημιακό επίπεδο. Οι δημοσιεύσεις είναι λίγες αναλογικά με τον αριθμό του πανεπιστημιακού προσωπικού και η αναπαραγωγή τους εξαιρετικά χαμηλή. Στον δείκτη για την πολιτική που ακολουθείται όσον αφορά το προσωπικό των ΑΕΙ, η Ελλάδα βαθμολογείται τρίτη από το τέλος στην Ένωση και είναι τελευταία στον συνολικό δείκτη αξιολόγησης!
Καταλήγοντας , μετά από όλα αυτά διόλου απίθανο και με την οικονομική κρίση επιπλέον να δούμε την Ελλάδα εκτός ευρωζώνης και ίσως αυτό μας κινητοποιήσει μπας και ξυπνήσουμε και λάβουμε δραστικά μέτρα πριν να είναι πολύ αργά…